''Miasto winno zapewnić każdemu mieszkańcowi pełną swobodę osobistą, duchową i materialną oraz korzyści wynikające z ogólnego działania. (…) Prawo powinno być wszędzie podporządkowane interesom wspólnoty, tak aby każda jednostka miała dostęp do podstawowych radości: dobrobytu ogniska domowego i piękna miasta.'' Karta Ateńska, C.I.A.M., 1933
Wnętrze miasta. Ulice i jego place. Nobliwe salony czy intymne
buduary. Intrygujące wąwozy komunikacji i długie korytarze
w zwartej zabudowie, kameralne dziedzińce czy podwórza
o zaskakujących zaułkach. Tłoczne pasaże, czy ogrody dla
wytchnienia. Kojąca zieleń i terapeutyczna woda przestrzeni otwartej.
Wszystkie tworzą niepowtarzalną aurę nie tylko Rzymu, Barcelony,
Paryża, Pragi czy Krakowa – ale i każdego bardziej pospolitego
skupiska budowli. Są osnową i sceną, na której rozgrywa się
codzienny teatr zdarzeń. Bez nich nie ma miasta. Są jego istotą
i najbardziej rozpoznawalna sferą, która decyduje o magii i
charakterze miejsca. O jego ulotnym poczuciu wyjątkowości
czyli tzw. genius locci. Dzięki nim układ urbanistyczny staje się
rozpoznawalny, zrozumiały i zapada w pamięć.
Jaka jest współczesna przestrzeń publiczna?
Czy zawsze dostępna, przyjazna i wygodna w użytkowaniu,
czy inspiruje do działania i kontaktów międzyludzkich,
czy kreuje pozytywne zachowania społeczne?
Celem zmagań wielu architektów, urbanistów i inwestorów było
zawsze poszukiwanie komfortu przestrzeni publicznej.
Świadectwem ciągłości tego procesu jest wykreowanie
ponadczasowych rozwiązań greckiej agory i rzymskiego forum,
kultywowanych w średniowieczu i czasach nowożytnych.
To także dobrze i dziś funkcjonujące historyczne wnętrza Piazzy
del Popolo w Rzymie, placów w Nancy (Stanislas, de la Carriere
i du Gouvernment), bulwarów Haussmana w Paryżu czy wielu
innych. Howardowska idea „Garden city and rural belt” także się nie
zestarzała, a Karta Ateńska wpłynęła na demokratyzację przestrzeni
otwartej, zapewniając każdemu powszechny do niej dostęp.
Jak dziś zorganizować przestrzeń dla wszystkich, by czuli się
partnerami w jej użytkowaniu? Jak w ponowoczesnym świecie
globalnej konsumpcji, narcyzmu kulturowego i fetyszyzmu dla
towaru, ocalić przestrzeń wspólną przed degradacją i zagarnianiem
jej przez prywatnego dewelopera?
Wiodące artykuły niniejszego wydania mają za cel sprowokować
dyskusję na ten temat.
Miłej lektury
i udanego wypoczynku
w czasie wakacji.
Ryszard Nakonieczny
Redaktor Naczelny
Kup nową Archivoltę w Księgarni W-A.pl alejahandlowa.eu > > >
Spis treści:
6 FTA – Wykład Diébédo Kéré
w Poznaniu i Wrocławiu,
Roman Rutkowski
8-12 Przestrzenie otwarte
w krajobrazie japońskiego
miasta, Konstancja Pleskaczyńska
14-19 Nowe lotnisko w Kansas City,
Missouri Projekt studialny,
Wojciech Leśnikowski
20-23 Opuszczona przestrzeń
publiczna refleksje na temat
obiektów olimpijskich
w Atenach, Tomasz Bradecki,
Barbara Uherek
24-26 Mistrzowie architektury 2009
w Katowicach, Maciej Smyk
27 Seminaria dla architektów
– Grande
28-32 Nowa Opera Krakowska
– nowe szaty króla?, Jan Kurek
34-37 Zespół budynków handlowo
administracyjnych CANEA
– Cieszyn, Jerzy Stożek
38-41 Internacjonalny Dom TypOwy,
Kasia i Tomek Baron
42-43 Potrzebne z pożytecznym
– budynki użyteczności
publicznej, Tomasz Lella
44-48 Architektoniczno-urbanistyczna
koncepcja rewitalizacji Rynku
w Nysie, ogólnopolski konkurs,
Marcin Skrzypczyk, Szymon Opania,
Barbara Michalska
49 YTONG ENERGO – bloczki
z betonu komórkowego
50-51 Świadome wnętrze 2009
– majowe wykłady dla architektów
w Krakowie i Katowicach
54-56 Trimo Urban Crash międzynarodowy
konkurs dla studentów architektury
58-60 Centrum Kultury w Grasse (Francja),
medal dla najlepszego dyplomu
w dziedzinie konserwacji zabytków
w konkursie Degree & Profession,
Florencja, 2008, Paweł Spisak,
Piotr Stachurski
61 Konkurs „Re-witalne dzieło”
– rozstrzygnięty
62-64 Trwałość? Użyteczność? Piękno?
architektura XX wieku w Polsce
– ogólnopolska konferencja naukowa,
Anna Syska
65-67 Podsumowanie Międzynarodowej
Konferencji Naukowej Woda
w krajobrazie miasta – water in the
townscape Poznań 13.02.2009,
Anna Januchta-Szostak
68-69 Definiowanie przestrzeni
architektonicznej: Teoria Witruwiusza
we współczesnym kontekście.
13-14 listopada 2009, Kraków
70-73 Seminarium z okazji 20 rocznicy pracy
dydaktycznej i naukowej Janusza
A. Włodarczyka na Wydziale
Architektury Politechniki Białostockiej
74-75 Modernizm w Europie – modernizm
w Gdyni. Architektura lat
międzywojennych i jej ochrona.
Informacja na temat książki,
Robert Hirsch
76-79 Giszowiec a koncepcja miasta-ogrodu
Ebenezera Howarda, Irma Kozina
80-82 Ogrody działkowe w przestrzeni miasta
część 1, Anna Pawlikowska-Piechotka
83 Zaszczytny tytuł Doctora Honoris
Causa Politechniki Lwowskiej dla prof.
dr hab. inż. arch. Krzysztofa
Pawłowskiego, Weronika Wiśniewska
84-87 Nieznane dworce modernizmu linia
kolejowa ze Starych Bielic
do Skwierzyny, Joanna Lorenc