W dniu dzisiejszym rozpoczynamy prezentację projektów dyplomowych polskich studentów na uczelniach w Polsce i poza jej granicami. Autorem dyplomu jest Adam Wysocki, a temat projektu to ''Centrum parafialne pod wezwaniem św. Huberta we wsi Rakownia'' (gmina Murowana Goślina / k. Poznania.), promotorem jest Piotr Z. Barełkowski (Studio ADS) na Wydziale Architektury na Politechnice Poznańskiej (2008).
Poniżej opis projektu i ilustracje - plansze, makieta, wizualizacje - chcesz zaprezentować swój dyplom w Portalu W-A.pl? Napisz do nas dyplomy@w-a.pl - najciekawsze dyplomy prezentujemy na stronach głównych W-A.pl. To świetna okazja na pokazanie swojej pracy, ukoronowanie kilku lat studiów nad architekturą, zapraszamy do nadsyłania e-maili!
***************************
ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE
OPIS AUTORSKI
1. Założenia ogólne
Celem opracowania było zaprojektowanie kościoła parafialnego we wsi Rakownia (gmina Murowana Goślina, województwo wielkopolskie) wraz z ośrodkiem parafialnym. Dysponowałem informacjami przekazanymi przez proboszcza parafii w Murowanej Goślinie na temat potrzeb planowanego ośrodka. Miał to być kościół parafialny z przeznaczeniem na około 200-300 osób wraz z przestrzenią parafialną (pomieszczenia do spotkań grupowych, biuro parafialne, mieszkanie dla księdza, przestrzenie publiczne). Jako, że projekt ma charakter czysto edukacyjny nie miałem ograniczeń często towarzyszących realnym zleceniom czyli ograniczony budżet i klient, który ogranicza zapał.
Zamierzeniem było stworzenie przestrzeni sakralnej, która będzie opisana nowoczesnym językiem architektonicznym, ale zbudowana będzie z elementów tradycyjnych.
Szereg pytań jakie sobie zadawałem zdeterminował podstawowe założenia projektu - czy przestrzeń sakralna może obejść się bez tradycyjnego języka symboli, czy może te symbole transformować i zamieniać w metaforę, czy możliwe jest współistnienie kilku równoległych i różnych przestrzeni duchowych w jednym kompleksie, czy przestrzeń duchowa może współistnieć w symbiozie z przestrzenią świecką, która mimo komercyjnego pogłosu mogłaby stanowić miejsce na wskroś ludyczne, z dobrymi cechami przestrzeni publicznej. Postawione pytania nie znajdują odpowiedzi w tym projekcie a jedynie pokazują dylematy z jakimi się spotkałem podczas projektowania.
Moim celem projektowy było stworzenie obiektu bądź kompleksu kilku obiektów, które w jak największym stopniu wpiszą się w istniejącą rzeźbę terenu i jego otoczenie. Z drugiej strony, mając na uwadze, że będzie to przestrzeń publiczna mieszcząca funkcje sakralne i świeckie, chciałem stworzyć miejsce, które sprzyja zarówno kontemplacji, modlitwie i wyciszeniu jak i spędzaniu czasu w bardziej świecki sposób.
Założeniem było:
-
stworzyć architekturę o rozbudowanej strukturze przestrzennej, z wyraźnie rzeźbiarskim, zróżnicowanym formalnie ciałem
-
osiągnąć przestrzenność która stymuluje, budzi wrażliwość
-
posłużyć się elementami i symbolami, które istnieją w zbiorowej świadomości i są w niej utrwalone,
-
nadać miejscu własną tożsamość, która definiuje i podnosi jakość terenu przez wielorakie sposoby użytkowania, a także przez pełną ekspresji formę,
-
stworzyć przestrzeń publiczną o wysokich wartościach.
2. Kompozycja, forma
Pierwszą naturalna inspiracją były linie wyznaczające granice nieco romboidalnej działki i jej wysokościowy układ poziomic. W ostatecznej koncepcji – nie skupiając się na poprzednich – pragnąłem uzyskać efekt wypiętrzenia się nieznacznego wzniesienia za sprawą projektowanych budynków. Chciałem aby teren był dostępny z wielu kierunków i aby dojścia były wkomponowane w rzeźbę terenu. Ze względu na chaotyczne sąsiedztwo domków jednorodzinnych budynki zakomponowałem na działce w taki sposób, aby stworzyć zespół niemal klasztorny, zorientowany do wewnątrz. Same budynki zaś, mimo niespokojnej tektoniki, były konsekwentną całością, dającą wrażenie naturalnego tworu z betonu wyłaniającego się z gruntu i zieleni. Po uprzednim naszkicowaniu programu funkcjonalnego, zacząłem pracę nad poszukiwaniem formy. Przydatna okazała się glina, która jako tworzywo w kontekście obiektu sakralnego posiada wydźwięk zarówno symboliczny, jak i tradycyjny. Rzeźbienie w niej umożliwia bardzo ekspresyjny proces twórczy, który wymyka się spod jarzma technicznego obciążenia. Po kilku wykonanych modelach uzyskałem podwaliny przyszłej formy obiektów.
Powstała dynamiczna forma kompleksu kilku budynków, która posługuje się ekspresyjnymi środkami wyrazu. Starałem się jednak wyważyć skomplikowaną formę z możliwościami technicznymi stosowanych materiałów i z funkcjonalnością wnętrz. Podskórnie czułem potrzebę bojkotu architektury sakralnej, która powstaje obecnie w Polsce i jednocześnie chęć konsolidacji z nowymi nurtami obecnymi w architekturze światowej. I jak wykazała analiza porównawcza, którą przeprowadziłem, wcale nie musza to być przykłady obiektów najbardziej nam współczesnych.
Kompozycja założenia składa się z kilku nieregularnych budynków, rozrzuconych niczym wielkie kamienie na wzniesieniu terenu. Poszczególne formy architektoniczne są ciężkie i masywne, niemal wbite w ziemię, złączone w jeden zwarty zespół. Dynamiczny charakter tych brył tworzy szary, surowy w rysunku beton, który wyznacza układ form przestrzennych. Określając relacje między wnętrzem a przestrzenią zewnętrzną jest zarazem głównym systemem konstrukcyjnym. Wrażenie ruchu, a raczej jego możliwości, osiągnięto dzięki odchyleniom od pionu i poziomu płaszczyzn ścian i sufitów, potęguje je dynamiczne rozłożenie brył wokół magnetyzującego centrum. Nie mniej ważna jest kompozycja poszczególnych elewacji, ich podział i rodzaj przeszklonych otworów. To one tworzą ruchome kompozycje świateł i cieni, o dużym stopniu dynamizmu tym razem układów powierzchniowych.
Od zawsze wielkie skały miały charakter semantyczny, zawsze coś symbolizowały, zawsze starały się opowiedzieć coś o miejscu, w którym się znajdowały, skupiały wokół siebie różnych ludzi (Stonehenge). Wyraźna też jest ich funkcja orientacyjna, stanowią miejsce, przy których łatwo się odnaleźć. Centrum parafialne pod wezwaniem Św. Huberta we wsi Rakownia swoją przypominającą olbrzymie kamienie formą mogłaby kontynuować te mistyczne, może nawet nieco pogańskie tradycje. Ma być takim właśnie – jedynym w swoim rodzaju – punktem odniesienia dla coraz częściej i szybciej przemieszczających się ludzi.
Budynek kościoła z założenia miał być kontrastem dla otaczającej go monotonnej rzeczywistości. Miał modlącego się człowieka już samym swoim kształtem odseparować od typowych ludzkich zachowań zdarzających się w zwyczajnych pomieszczeniach. Miał swoją architekturą sprzyjać skupieniu, pomóc w szukaniu odpowiedzi na proste i skomplikowane pytania. Odpowiedzią na te wymogi jest nieokreślona geometria, brak wyraźnego podziału ścian i sufitów, kontrast światło-cienia.
3. Funkcja
Jedną z podstawowych idei projektowych było podzielenie całego założenia na strefy. Zasugerowano wydzielenie strefy sakralnej, medytacyjnej znajdującej się we wschodniej części obszaru. Północna strefa świecka restauracji przeplata się z edukacyjną strefą sztuki by zamknąć się na rozbudowanym formalnie i funkcjonalnie domu parafialnym. W części południowej przewidziano również obiekt o funkcji mieszkaniowej dla księży z kameralnym ogrodem.
Funkcja obiektów to połączenie przestrzeni metafizycznej i religijnej z ziemską, żeby nie powiedzieć przyziemną; dla sporządzania nie tylko strawy duchowej, ale i tej normalnej, mówiąc wprost: spożywczej. Ludzie jadący pobliską drogą mogliby w tutejszej parafii po prostu znaleźć schronienie, posilić się i ruszyć dalej.
W projekcie pojawia się otwarty plac, mogący służyć jako agora. Znajduje się on w centrum założenia i spaja wszystkie otaczające go budynki w jeden organizm. Jest wewnętrzną pustką wyrzeźbioną z dramatycznego korpusu otoczenia. Całość założenia rozsypana jest wokół zbiegu ramion krzyża, który wyznaczony przez główne dojścia do kompleksu stworzył swoistą symbolikę miejsca. Krzyż skierowany jest z zachodu na wschód – jego pion wyznacza główną oś kierunkową i widokową. Wprowadzeniem do całości założenia od strony zachodniej jest krzyż, którego rozszerzona podstawa tworzy mały, zewnętrzny plac. Jego zwieńczenie stanowi symboliczna brama wejściowa wyznaczona przez szerokie przecięcie czołowego budynku, mieszczącego galerię sztuki z salami ekspozycji. Przechodząc przez bramę wchodzi się na opisany wyżej plac główny – w tym wnętrzu otaczają nas betonowe szczyty ścian tworząc atmosferę bezpieczeństwa i spokoju. Na środku rośnie drzewo owocowe pod którym można przysiąść. Po lewej stronie placu znajduje się budynek mieszczący na dolnej kondygnacji małą restaurację. W okresie letnim możliwe jest rozsunięcie masywnej kurtyny i połączenie wnętrza restauracji z placem. Po przeciwnej stronie, w budynku domu parafialnego, podobny zabieg również pozwoli na przeniknięcie się wnętrza z zewnętrzem.
Idąc dalej wzdłuż osi wspomnianego krzyża dojdziemy do strefy sakralnej. Na drodze stoi szklana tafla która jest wejściem do kościoła i stanowi też łącznik pomiędzy częścią katolicką po lewej stronie i wielowyznaniową po prawej. Korpus kościoła jest jakby zawieszony pod ramionami krzyża, które stanowią kolejne dojścia do centrum założenia od strony północnej i południowej.
Na samym szczycie krzyża znajduje się brama za którą zlokalizowany jest stary, zdewastowany cmentarz - bez ingerencji projektowej z mojej strony.
Opisana pokrótce droga od podstawy krzyża do jego szczytu przybiera dla mnie znaczenie symboliczne. Droga ta jest daleką przenośnią życia - od samego początku idziemy w określonym kierunku – w kierunku nieuchronnego końca. Od nas zależy co zrobimy i jak przeżyjemy tę krótka, w hierarchii kosmicznej, przygodę.
4. Szczególne rozwiązania konstrukcyjne
Płyta stropowa i główna ściana za ołtarzem w Kościele
Jednym z głównych założeń projektowych dotyczących wnętrza kościoła było szczególne potraktowanie otworów okiennych, które stanowić miały kluczowy element kreacji nastroju wnętrza. Celem było takie ukształtowanie rozcięć w płaszczyznach elementów konstrukcyjnych aby światło mogło przez nie przenikać w sposób możliwie najbardziej swobodny. Szczególną uwagę poświęciłem ścianie znajdującej się za ołtarzem i jej połączeniu ze stropodachem. Zamierzone było takie zaprojektowanie otworowania ścian aby światło tworzyło reminiscencję krzyża. W efekcie ściana za ołtarzem podzielona została szeroką szczeliną, która biegnie do sufitu i znajduje kontynuację w płaszczyźnie stropodachu - wycinając w niej górną część krzyża. Ściana i sufit nie stykają się ze sobą, co nadaje przestrzeni ołtarza lekkości, dematerializują ją i tworzą nastrój we wnętrzu. dzięki. Uzyskanie efektu „studni” światła zalewającego żelbetową ścianę i podłogę od góry, wymagało zastosowania kilku niestandardowych rozwiązań konstrukcyjnych.
Żelbetowa ściana za ołtarzem zaprojektowana jest jako dwie niezależne ściany wolnostojące, utwierdzone w posadowieniu i połączone z korpusem Kościoła jedną krawędzią pionową (łączenie ze ścianą boczną).
Stropodach ma podparcie w trzech ścianach, natomiast jedna z jego krawędzi nie znajduje podparcia. Płyta stropowa zaprojektowana została jako żelbetowa monolityczna o grubości 80cm z belką wysokości 100cm wzdłuż wolnej krawędzi. W pasie otworu doświetlającego konstrukcja płyty przechodzi z żelbetowej w lekki stelaż stalowy, obudowany płytą OSB i płytą gipsowo-kartonową. Poszczególne kratownice mocowane są do czoła belki żelbetowej i działają na zasadzie wsporników.
Transparentny Krzyż
Zewnętrzny krzyż, (na Planie zagospodarowania terenu oznaczony symbolem 08) który stoi zatopiony podstawą w płytkim basenie, w założeniu miał być zmaterializowaniem krzyża stanowionego przez pustkę wykrojoną z korpusu Kościoła, miał wywoływać wrażenie negatywowego odbicia jego świetlnego protoplasty. Dlatego pionowy trzon krzyża zaprojektowano jako w pełni transparentny – jego konstrukcja wykonana jest w całości ze szkła warstwowo klejonego. Również wszelkie wzmocnienia konstrukcyjne zaprojektowano ze szkła. Natomiast ramiona krzyża wykonane są z malowanej na czarno blachy stalowej, lub z lżejszego stopu o ile szczegółowe obliczenia obciążeń wykazały by konieczność takiej zamiany.
5. Bilans powierzchni osiągniętych w opracowaniu
Zestawienie powierzchni
Powierzchnia działki 22650 m²
Razem powierzchni użytkowej: 2634,9 m²
Razem kubatury: 13376,2 m³
chodniki, dojścia – 2882 m²
place utwardzone - 1514 m²
basen – 459 m²
zieleń – 10867,5 m²
Powierzchnie wg programu użytkowego
POWIERZCHNIA ZABUDOWY
kościół 570,1 m² + łącznik 45,9 m²
kaplica wielowyznaniowa 196,4 m²
dom parafialny 492,4 m²
dom księdza 391,6 m²
księgarnia + galeria 151,7 m²
restauracja + pomieszczenia wielofunkcyjne 204,1 m²
budynek techniczny 67,3 m²
razem powierzchnia zabudowy: 2075,3 m²
krzyż 3,6 m²
brama cmentarna 4,2 m²
cmentarz 1270 m²
boisko 1350 m²
plac zabaw 527 m²
parkingi (106 miejsc w tym 4 dla niepełnosprawnych) 1322 m²
Prezentacja projektu - wizualizacje z zewnątrz
po kliknięciu powiększenie
Prezentacja projektu - wizualizacje wnętrza
po kliknięciu powiększenie
Prezentacja projektu - zdjęcia makiety
po kliknięciu powiększenie
Prezentacja projektu - plansze projektowe
po kliknięciu powiększenie
Poinformuj redakcję W-A.pl o błędzie
Strona do druku
Wykop to
Wrzuć w Gwar