Uwolnić potencjał Placu Małachowskiego

Jak przekształcić stołeczny plac Małachowskiego w przyjazne miejsce spotkań, działań artystyczno-kulturalnych i wymiany doświadczeń przenikających się środowisk kultury, sztuki, nauki i biznesu? Zarząd Terenów Publicznych 28 lutego ogłosi konkurs dla architektów i urbanistów. W jego wyniku zostanie wyłoniona najlepsza koncepcja modernizacji tego fragmentu Śródmieścia – taka, która nadając przestrzeni placu współczesną formę, przywróci mu należną rangę i wyeksponuje jego wielkomiejską architekturę.

Przewodniczącym Sądu Konkursowego został wybitny architekt Andrzej M.Chołdzyński. Konkurs jest efektem trwającej ponad rok współpracy koalicji pięciu instytucji: Urzędu Dzielnicy Śródmieście, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Zachęty - Narodowej Galerii Sztuki, Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy oraz firmy HOCHTIEF Development Poland sp. z o.o., rewitalizującej kamienice: Raczyńskich i przy ulicy Mazowieckiej 2/4. Wśród wytycznych do konkursu, uzyskanych w czasie konsultacji społecznych przeprowadzonych wśród mieszkańców przez Centrum Komunikacji Społecznej, w uzgodnieniu ze Stołecznym Konserwatorem Zabytków i Inżynierem Ruchu, znalazły się min.: zaplanowanie przestrzeni na organizację wydarzeń kulturalno-artystycznych i rekreacyjnych, uznanie priorytetu pieszych przy ograniczeniu ruchu samochodów i autobusów, podkreślenie architektonicznej i funkcjonalnej roli zabytkowych budynków, otwarcie widokowe na Kościół Ewangelicko-Augsburski oraz harmonijne połączenie historycznej funkcji Placu ze współczesnymi wymaganiami. Zwycięska koncepcja konkursowa posłuży do wykonania dokumentacji budowlanej, wykonawczej i kosztorysowej niezbędnej do przeprowadzenia modernizacji Placu Małachowskiego, która uwolni potencjał tego miejsca, wytyczonego w 1825 r. u zbiegu ulic Królewskiej, Traugutta, Mazowieckiej i Kredytowej, w sąsiedztwie instytucji świata kultury, biznesu, nauki, religii, w pobliżu pięknych tras spacerowych – Ogrodu Saskiego czy Traktu Królewskiego. Organizator przyzna laureatom nagrody pieniężne: 40 000  zł  za I miejsce, 20 000 zł za II miejsce, 10 000 zł za III miejsce i dwa wyróżnienia, w łącznej wysokości 10 000 zł. Sąd Konkursowy weźmie pod uwagę następujące kryteria oceny:

• trafność rozwiązań przestrzennych realizujących założenia programowe w tym twórcze nawiązanie do charakteru miejsca z podkreśleniem funkcji istniejących obiektów jako dziedzictwa architektury,

• funkcjonalność zaproponowanych rozwiązań ze szczególnym uwzględnieniem współczesnych funkcji instytucji działających przy placu,

• ponadczasowość zaproponowanych rozwiązań dających szansę na ich trwałe pozostanie w kulturze materialnej miejsca,

• ekonomika rozwiązań realizacyjnych i związane z tym koszty realizacji inwestycji oraz koszty eksploatacyjne.

 

Wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie należy dostarczyć do 14 marca, a termin składania prac konkursowych mija 17 czerwca. Wyniki konkursu poznamy do końca czerwca. Organizator zaplanował również wystawę prac i dyskusję pokonkursową.

Szczegółowy regulamin, wszystkie informacje i dokumenty konkursowe znajdują się na stronie www.ztp.waw.pl

Szczegółowych informacji mediom udzielają:

Tomasz Andryszczyk, Koordynator prac koalicji

tel. 510 206 492510 206 492, e-mail: tomasz.andryszczyk@primoadvisory.pl

Mateusz Dallali, Rzecznik Prasowy Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy

tel. 510 205 714510 205 714, e-mail: dzielnica@srodmiescie.warszawa.pl

po kliknięciu powiększenie

***

INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE

Plac Małachowskiego

Plac Małachowskiego, wytyczony w 1825 r., zlokalizowany jest u zbiegu ulic Królewskiej, Traugutta, Mazowieckiej i Kredytowej, w pobliżu instytucji świata kultury, biznesu, nauki oraz religii, w pobliżu pięknych tras spacerowych – Ogrodu Saskiego czy Krakowskiego Przedmieścia. Ta część miasta ma istotne znaczenie dla stolicy. Według planów Warszawy Lindley’a krzyż na kopule Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego na Placu Małachowskiego wyznaczał środek warszawskiego układu geodezyjnego. Na przełomie XVIII/XIX w. Plac był ważnym ośrodkiem religijnym oraz pracy nad rozwojem duchowym. W 1781 r. dokonano oficjalnego otwarcia Kościoła św. Trójcy. Z kolei w Czerwonym Dworze (obecnie znajduje się tu gmach Państwowego Muzeum Etnograficznego) siedzibę miały dwie loże masońskie: „Złoty Lichtarz” i „Samarytanin”. Ulica Mazowiecka od stuleci była miejscem spotkań ludzi sztuki i warszawskiej inteligencji. W okresie dwudziestolecia międzywojennego funkcjonowała tu słynna „Restauracja Ziemiańska”, która wśród stałych bywalców gościła m.in.  Jana Lechonia, Antoniego Słonimskiego czy Juliana Tuwima. Wydawnictwo „Rój” mieszczące się w oficynie gmachu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego zostało założone przez Melchiora Wańkowicza i znakomitego wydawcę Mariana Kistera. W kamienicy przy ul. Mazowieckiej 12 funkcjonowało Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza.

Plac nazwano oficjalnie w 1916 roku nazwiskiem marszałka Sejmu Czteroletniego Stanisława Małachowskiego. Plac nigdy nie został świadomie zakomponowany jako jednolity układ urbanistyczny, był raczej efektem naturalnego rozwoju sieci ulicznej w tej części Warszawy. Jego powstanie podporządkowane zostało jednak przede wszystkim głównej dominancie, jaką stanowił kościół ewangelicko-augsburski oddany do użytku we wrześniu 1781 roku. W latach pięćdziesiątych XIX wieku następuje gwałtowny rozwój tej części miasta. W latach 1854-1858 na parceli utworzonej po rozbiórce osiemnastowiecznego Czerwonego Dworu, powstał monumentalny gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (obecnie Muzeum Etnograficzne). W 1867 roku posesję na której dziś znajduje się zachodnie skrzydło hotelu Victoria, kupił od Bernarda Kohena, Leopold Kronenberg. W latach 1868-1871 wystawił on na oczyszczonej z zabudowań parceli, monumentalny pałac zaprojektowany przez architekta berlińskiego Georga Hitziga. Pałac Kronenberga był jedną z najpiękniejszych spośród wielkich rezydencji burżuazyjnych Królestwa Polskiego. Jedną z najważniejszych inwestycji na placu Małachowskiego rozpoczęto pod koniec XIX wieku. W latach 1898 – 1900, wzniesiono pierwsze z czterech zaprojektowanych przez Stefana Szyllera skrzydeł gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Plac Ewangelicki zyskał zatem wspaniałą oprawę w postaci kościoła św. Trójcy, gmachu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, pałacu Kronenberga i budynku Zachęty. Całości dopełniła w latach 1907-1910 potężna kamienica hrabiego Edwarda Raczyńskiego zaprojektowana przez Jana Heuricha młodszego. We wrześniu 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Pastwą ognia padają już 16 września pałac Kronenberga i kościół ewangelicko-augsburski. Wypalone zostają także kamienice przy Królewskiej. Skwer zostaje całkowicie zdewastowany w efekcie wycinki drzew i przekopania go rowem przeciwlotniczym. We wrześniu 1944 roku w okolicy trwają ciężkie walki, niemiecka artyleria i lotnictwo dokonują ogromnych niszczeń. Powstańcy zdobywają gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Do wyzwolenia ocalał budynek Zachęty i  kamienica Raczyńskiego. Po wojnie plac miał szansę odzyskania wielkomiejskiego charakteru, jednak prace nad odbudową poszczególnych obiektów przeciągały się, a część rekonstrukcji wykonano mało starannie. W 1948 roku odbudowano kamienicę Raczyńskiego przeznaczając ją na potrzeby Ministerstwa Transportu, zamieniając jednak witryny sklepowe na niewielkie okna. Mury wypalonego pałacu Kronenberga stały przez wiele lat. Kiedy Francja zrezygnowała z przeznaczenia tego gmachu na siedzibę ambasady, w latach 1961-1962 korpus pałacu rozebrano, niszcząc również wystrój rzeźbiarski. Na jego miejscu stanął w latach siedemdziesiątych “Hotel Victoria”.

po kliknięciu powiększenie

po kliknięciu powiększenie

po kliknięciu powiększenie