Architektura-murator styczniowo!

OD REDAKTORA Gdy na początku lat 70. rozpoczynałem działalność zawodową, deficyt mieszkań był szacowany na milion dwieście czy milion pięćset lokali. Wcale się nie zmniejszył, a nad nami wiszą ciągle wynikające z tego zmartwienia – tak mówił w 2005 roku w dyskusji „Polska mieszkaniówka czasów liberalizmu” („Architektura-murator” 1/05) architekt Piotr Wicha. Po dziewięciu latach diagnoza ilościowa jest podobna (według różnych źródeł, obecnie brakuje od 700 tysięcy do 1,5 miliona mieszkań, a według danych Eurostatu blisko drugie tyle to istniejące obiekty o złym stanie technicznym, wymagające remontu). Deficyt się więc nie zmienił, a co z jakością architektury? W tym numerze Grzegorz Stiasny przygląda się najnowszym realizacjom mieszkaniowym, w poszukiwaniu polskiego standardu i wyróżnika wartości dodanych. Ewa P. Porębska

BIEŻĄCE WYDANIE

KONTEKSTY

Typowo polska architektura mieszkaniowa

Architektura mieszkaniowa w Polsce uległa standaryzacji. Na szczęście nie jest to standaryzacja estetyczna. Indywidualizm domów wciąż zależy od upodobań architekta i jego siły perswazji. Natomiast o strukturze budynków, kształcie mieszkań, ich wielkości czy rozłożeniu w dalszym ciągu decyduje rynkowa rzeczywistość – dominują obiekty tworzące kwartały zabudowy, z otwartymi dziedzińcami, oraz lokale dwupokojowe o tradycyjnym układzie i niewielkich metrażach. O współczesnych trendach w budownictwie mieszkaniowym w Polsce pisze Grzegorz Stiasny, krytyk architektury i autor licznych realizacji wielorodzinnych.

W numerze także TOP 10 – subiektywny wybór dziesięciu najnowszych, rodzimych obiektów mieszkaniowych, zróżnicowane formalnie i typologicznie

Tekst: Grzegorz Stiasny; zdjęcie: Marcin Czechowicz

HISTORIA

25 lat pracowni JEMS Architekci

Ponad 50 realizacji, 25 nagród i wyróżnień w konkursach architektonicznych, 8 partnerów i 8 różnych spojrzeń na architekturę. Na czym polega sukces Jemsów? Skąd nazwa pracowni? Jakie było jej pierwsze zlecenie? Z okazji jubileuszu jednej z najważniejszych polskich firm projektowych zaprosiliśmy współprowadzących ją architektów, by opowiedzieli, co dziś nurtuje każdego z nich, a dla pierwszych 15 osób, które zamówią prenumeratę studencką przygotowaliśmy specjalne wydanie poświęconej Jemsom publikacji z autografami wszystkich ośmiu partnerów.

Teksty: Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Maciej Miłobędzki, Olgierd Jagiełło, Marek Moskal, Wojciech Zych, Paweł Majkusiak, Marcin Sadowski, Andrzej Sidorowicz; zdjęcie: Juliusz Sokołowski

REALIZACJE

Budynek mieszkaniowy Rebel One w Warszawie

(Autorzy: Konkret Architekci, architekci Piotr Puścikowski, Piotr Zmarzłowski, Michał Dezór, Małgorzata Majzel, Dominika Tomaszewska, Małgorzata Lewandowska, Wojciech Kluk; WWAA, architekci Marcin Mostafa, Natalia Paszkowska, Iwona Borkowska, Andrzej Hunzvi, Michał Kielian)

Ceglana elewacje Rebel One, inspirowana architektonicznymi motywami poprzemysłowego Kamionka, to pociągająca, artystyczna przygoda. Przypominając plecionkę, stanowi rodzaj astrukturalnego, współczesnego ornamentu. Imponuje, bo aż kipi kreatywną energią młodości, która poszukuje własnej formy.

O postmodernistycznej grze rożnymi konwencjami warszawskiej architektury i artystowskich odniesieniach do charakteru nowo powstającej dzielnicy pisze Krzysztof Mycielski. W numerze publikujemy także wypowiedź Natalii Paszkowskiej, współprojektantki budynku, która tłumaczy, jak uzyskano aż 24 odmienne ceglane wątki na elewacjach, oraz przypomnienie historii miejsca: 8-hektarowego, pofabrycznego terenu na warszawskiej Pradze, który od 2009 roku prywatny inwestor przekształca w nową dzielnicę artystyczną.

Opinia: Krzysztof Mycielski; zdjęcie: Jakub Certowicz

TECHNIKA

Pawilon River Culture w południowokoreańskim Daegu

(Autorzy: Asymptote)

Pawilon to jeden z czterech głównych obiektów ekspozycyjnych, które zostały zbudowane na światowa wystawę EXPO 2012 w Korei Południowej. Strefę wejściową i przyziemie budynku zlokalizowano w obrębie sztucznego wzniesienia – goście, wchodząc na kolejne poziomy, kończą zwiedzanie na wyłożonym drewnianym dekiem dachu, gdzie urządzono też płytką sadzawkę. Kratowa konstrukcji elewacji została wypełniona poduszkami z folii ETFE. Wewnętrzną stronę tej ściany stanowi ekran o wymiarach 20 x 60 metrów, na którym wyświetlane są projekcje filmowe.

Autor tekstu: Maciej Lewandowski, fot. Asymptote Architecture

WARSZTAT

Głównym elementem decydującym o wyrazie architektonicznym powstającego w Krakowie Centrum Kongresowego jest przeszklone od strony Starego Miasta foyer z widokiem na Wawel i Wisłę. Jednak lokalizacja budynku w pobliżu ruchliwego węzła komunikacyjnego oraz trudne warunki geologiczno-hydrologiczne sprawiły, że wymagał on opracowania bardzo skomplikowanej konstrukcji – o realizacji obiektu piszą jego autorzy Krzysztof Ingarden i Jacek Ewý

ZAWÓD ARCHITEKT

Gdy inwestor powierza mi pół miliarda euro, to nie są żarty. Architekta powinna cechować pokora, dlatego unikam formułowania myśli o kompromisie w tym zawodzie – rozmowa ze Stanisławem Sipińskim, prowadzącym z żoną, Ewą Sipińską, jedno z największych poznańskich biur projektowych, które w swoim dorobku architektonicznym ma już ponad 800 tys. m² powierzchni użytkowej

PIERWSZE W POLSCE

Dziś zaprojektowane przez Witolda Cęckiewicza założenie muzealno-pomnikowe na polach bitwy pod Grunwaldem śmiało można by przypisać do land artu albo uznać za folding. To pierwszy w Polsce przykład architektury w tak pełny sposób zintegrowanej z krajobrazem – pisze Łukasz Wojciechowski.

Zdjęcie: dzięki uprzejmości Muzeum Bitwy pod Grunwaldem

CZYTELNIA

 

Nowe pozycje z własnego księgozbioru poleca Jakub Wacławek, współzałożyciel biura ARÉ, wykładowca na WA PW, w latach 2006-2012 prezes warszawskiego oddziału SARP, książkę Przestrzeń Warszawy. Tożsamość miasta a urbanistyka autorstwa Krzysztofa Domaradzkiego recenzuje Grzegorz Stiasny, a  zbiór tekstów Star City. The future under communism pod redakcją Łukasza Rondudy, Alexa Farquharsona i Barabary Piwowarskiej – Łukasz Wojciechowski

CO SIĘ PROJEKTUJE

Park skonsultowany

Projekt rewitalizacji ponad 9-hektarowego parku Tysiąclecia w centrum Zielonej Góry opracowało krakowskie biuro BudCud. Koncepcja powstała na zlecenie urzędu miasta w oparciu o raport z badań przeprowadzonych w 2012 roku przez fundację Salony i lokalny oddział BWA, a w początkowej fazie była też konsultowana z mieszkańcami