Od 22 czerwca do 2 września w Galerii Międzynarodowego Centrum Kultury prezentowana jest wystawa zatytułowana NRD. Opowieści z kraju, którego już nie ma. Zbiór 170 czarno-białych fotografii stanowi niezwykłą kronikę codziennego życia w socrealistycznej rzeczywistości wschodnich Niemiec.
Pięciu wybitnych fotografów związanych z prestiżową agencją fotograficzną OSTKREUZ – Sibylle Bergemann, Harald Hauswald, Ute Mahler, Werner Mahler, Maurice Weiss – intrygowała zwykła, szara, egzystencja obywateli NRD. Uchwycone w kadrze ulice z królującymi wszędzie trabantami i wartburgami, kolejki przed sklepami, codzienne rozrywki – kawiarniane spotkania, dansingi, koncerty, rodzinne sceny przed telewizorem, układają się w fascynującą opowieść o kraju, którego już nie ma. Oficjalne polityczne i społeczne wydarzenia oraz ich uczestnicy pokazani zostali z nutą ironii, obnażając absurdalność i fasadowość obowiązującego systemu.
W fotografiach widać charakter i talent autorów, którzy potrafili dostrzec ciekawe tematy w otaczającej ich rzeczywistości. Zdjęcia składają się w historie będące zapisem codziennego życia w NRD – nieistniejącym już państwie niemieckim, powstałym 7 października 1949 roku na terenie byłej radzieckiej strefy okupacyjnej.
Aranżacja wystawy prowokuje widza do symbolicznego przekroczenia muru berlińskiego, swoistej retrospekcji i podróży w przeszłość, w lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte.
Wprowadzone do wystawy komentarze i wybrane cytaty tworzą dla fotografii kontekst historyczny. Warto się zastanowić, czy coraz silniejsze zjawisko ostalgii, czyli tęsknoty za czasami Honeckera, nie zasługuje na głębszą syntezę. W końcu ostalgia to nie tylko moda na trabanty, enerdowskie emblematy i filmy (np. kasowy „Good bye Lenin” z 2003 r., scen. i reż. Wolfgang Becker).
NRD. OPOWIEŚCI Z KRAJU, KTÓREGO JUŻ NIE MA
22 czerwca – 2 września 2012 (wernisaż 21.06)
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KULTURY
Kraków, Rynek Główny 25, www.mck.krakow.pl
GALERIA MCK czynna: wt.–nd. 11.00–19.00; bilety: 8 zł pełnopłatny, 5 zł ulgowy, 10 zł bilet rodzinny (osoba dorosła z dziećmi)
Można zakupić bilety wraz z przewodnikiem po wystawie w cenie: 13 / 10 / 15 zł
Dr Monika Rydiger, kuratorka wystawy, napisała w katalogu: „Głębsza analiza ostalgii ujawnia negatywne i pozytywne aspekty złożonego dziedzictwa NRD – z jednej strony ciemne aspekty życia w strukturach reżimu komunistycznego, a z drugiej zalety stabilnej egzystencji pod skrzydłami opiekuńczego państwa.
Z chwilą zjednoczenia dziedzictwo NRD nie zostało wymazane z pamięci. Tęsknota za Niemcami Wschodnimi to próba ocalenia tożsamości i poczucia własnej wartości Ossis (tak zachodni Niemcy określają swoich wschodnich rodaków), a także ich własny, konieczny rozrachunek i pożegnanie z przeszłością. Debata na temat dziedzictwa NRD wciąż trwa, choć tego kraju już nie ma.”
Agencja fotograficzna OSTKREUZ
(nazwa pochodzi od stacji berlińskiej kolejki miejskiej) została utworzona na wzór słynnej, prestiżowej agencji MAGNUM. OSTKREUZ powstała w 1990 roku. Wśród jej założycieli byli m.in. Sibylle Bergemann, Ute Mahler, Werner Mahler, Harald Hauswald. Dziś, kierowana przez Betty Fink, liczy 18 członków zaliczanych do najwybitniejszych osobowości w dziedzinie współczesnej niemieckiej fotografii. Agencja prowadzi również działalność wydawniczą, wystawienniczą i reklamową.
Jej członkowie mówią o sobie, że są dokumentalistami z subiektywnym podejściem. Nie wierzą w obiektywizm dokumentu. Osobowość fotografa, jego indywidualny, często emocjonalny stosunek do rzeczywistości i własny „język” fotograficznej narracji decydują o niezwykłych walorach prac. Ich fotografie, nie pozowane, nie komponowane, nie retuszowane, są przede wszystkim szczere, prawdziwe i pełne rzeczywistych emocji.
Ute Mahler (ur. 1949)
Współzałożycielka agencji fotograficznej OSTKREUZ (1990).
Ukończyła lipską Hochschule für Grafik und Buchkunst. Związana z magazynem „Sibylle” i „Sonntag”. Wykłada na wydziale Wzornictwa Hochschule für Angewandte Wissenschaften w Hamburgu i w szkole fotografii Ostkreuz.
Cykle fotograficzne prezentowane na wystawie: 1 Maja (1980), Wspólne życie (1972–1985), Moda (1977–1982)
Werner Mahler (ur. 1950)
Współzałożyciel agencji fotograficznej OSTKREUZ (1990).
Studiował fotografię w lipskiej Hochschule für Grafik und Buchkunst. Razem z żoną Ute Mahler jest autorem głośnego cyklu Mona Lisa z przedmieść (Monalisen der Vorstädter, 2008). W 2004 roku założył w Berlinie szkołę fotografii Ostkreuz.
Cykle fotograficzne prezentowane na wystawie: Berka (1977–1980), Górnictwo (1975), Absolwenci (1978–2009), Klub (1980)
Harald Hauswald (ur. 1954)
Współzałożyciel agencji fotograficznej OSTKREUZ (1990).
Został napiętnowany przez komunistyczne władze za publikowanie w zachodnioniemieckich czasopismach fotografii i wydanie w roku 1987 w RFN książki Ost-Berlin ze zdjęciami ukazującymi prawdziwy obraz enerdowskiej egzystencji. Był inwigilowany przez Stasi o czym opowiada film dokumentalny w reżyserii Marca Thümmlera Radfahrer (Rowerzysta, 2008).
Cykle fotograficzne prezentowane na wystawie: Codzienność (1978–1990), Na krańcach Republiki (1982–1986)
Sibylle Bergemann (1941–2010)
Współzałożycielka agencji fotograficznej OSTKREUZ (1990).
Fotografii uczyła się u Arno Fischera (została jego żoną). Początkowo związana z enerdowskim czasopismem „Das Magazin” i „Sonntag” rozwinęła swój talent pracując dla magazynu mody „Sibylle”. Po roku 1990 tworzyła fotograficzne reportaże, współpracowała m.in. z magazynem „Geo”.
Cykle fotograficzne prezentowane na wystawie: P2 (1974), Clärchens Ballhaus (1976), Pomnik (1975–1986)
Maurice Weiss (ur. 1964)
Studiował u Ulricha Macka i Arny’ego Fischera w Wyższej Szkole Zawodowej w Dortmundzie. Publikuje m.in. w „Die Zeit” i „Geo”. Jest członkiem agencji OSTKREUZ od 1995 roku i agencji VU w Paryżu.
Cykl fotograficzny prezentowany na wystawie: Przełomy (1989–1990)
Autorzy wystawy: Ute Mahler, Annette Hausschild, Jörg Brüggemann/ OSTKREUZ
Kurator wystawy: dr Monika Rydiger (komentarze i wybór cytatów) 12 42 42 822; m.rydiger@mck.krakow.pl
Konsultacja naukowa: Jacek Purchla
Aranżacja wystawy: Rafał Bartkowicz
Autor form rzeźbiarskich: Jan Tutaj
Organizacja i koordynacja: Anna Śliwa (MCK), Thomas Buchsteiner (BuchsteinerArtManagement)
Organizatorzy wystawy: Międzynarodowe Centrum Kultury i Goethe Institut w Krakowie. We współpracy z Agencją Fotograficzną OSTKREUZ oraz BuchsteinerArtManagement w Tybindze.
Wsparcie finansowe: Gminy Kraków. Projekt wspierany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Program towarzyszący wystawie obejmuje wykłady, pokazy filmowe, cykl spotkań dla seniorów pt. Dojrzali do sztuki oraz program edukacyjny dla dzieci Wakacyjna szkoła (foto)reportażu.
Patronat medialny MCK: TVP Kraków, Radio Kraków, Gazeta Wyborcza, Karnet, cracow-life/e-krakow, The Krakow Post, Polski Portal Kultury O.pl, www.krakow.pl, e-splot.pl, krakow24.tv
Patronat medialny wystawy: ART & BUSINESS, AMS
Partnerzy: Empik, Galeria Kazimierz, Local Heros, Telewizja M, Videoboard
Partner programu edukacyjnego: czasdzieci.pl
