Od Redaktora: 8 czerwca 2012 roku na Stadionie Narodowym w Warszawie rozegrany zostanie mecz otwarcia Euro 2012. Moment ten poprzedziły nie tylko kwalifikacje sportowe, ale też intensywne przygotowania w Polsce i na Ukrainie. Według komunikatu Kancelarii Premiera RP koszt inwestycji w Polsce związanych z infrastrukturą na Euro 2012 wynosi 94 mld zł. W ramach tej sumy zrealizowano przedsięwzięcia objęte gwarancjami rządowymi, wynikające z oferty przyjętej przez UEFA – oprócz stadionów w Warszawie, Poznaniu, Gdańsku i Wrocławiu, rozbudowano porty lotnicze w tych miastach (ich przepustowość zwiększy się ponad dwukrotnie) i przeprowadzono wiele inwestycji miejskich. Z kolei według informacji podanych przez rząd ukraiński wydatki z budżetu państwowego w tym kraju ściśle związane z Euro 2012 wyniosły około 600 mln euro – taki był bowiem koszt realizacji stadionów w Kijowie i Lwowie. Pozostałe realizacje, jak autostrady, lotniska i dworce kolejowe, nie były brane pod uwagę w tych wyliczeniach, gdyż w dłuższej perspektywie i tak planowano ich budowę lub modernizację. Tak czy inaczej powierzenie organizacji Euro w obu krajach przyspieszyło średnio o 3-4 lata liczne inwestycje. W ostatnich numerach „Architektury murator” pokazywaliśmy wiele z kolejno oddawanych do użytku obiektów. W tym wydaniu, obok prezentacji lotnisk w Gdańsku i Wrocławiu, przygotowaliśmy krótkie podsumowanie najważniejszych realizacji – architektoniczny przewodnik Euro 2012. Ewa P. Porębska
Bieżące wydanie
KONTEKSTY
fot. Paweł Palikot
Architektoniczny przewodnik na Euro 2012:
Warszawa, Wrocław, Gdańsk, Poznań, Kijów, Lwów, Charków, Donieck
Nowe stadiony, terminale lotnicze i hotele, zmodernizowane dworce kolejowe i przestrzenie publiczne. Ile nas kosztowały, kiedy się zwrócą i czy były potrzebne? Najciekawsze realizacje, największe inwestycje i historia przygotowań do mistrzostw Europy w piłce nożnej w naszym subiektywnym architektonicznym przewodniku po Polsce i Ukrainie
Autorzy tekstów: Aleksander Baranowski, Tomasz Żylski
REALIZACJE
fot. Jakub Certowicz
Nowe terminale przy lotniskach w Gdańsku i Wrocławiu
(Autorzy: JSK Architekci, architekci Zbigniew Pszczulny, Mariusz Rutz, kierownicy projektu: architekci Małgorzata Gizicka, Michał Lah)
Dzięki wprowadzeniu dodatkowych przełamań, przemysłowy dach stał się charakterystycznym elementem gdańskiego terminalu. Podobną strategię przyjęto we Wrocławiu, tyle że tam falująca forma zadaszenia podkreślać ma kierunek poprzeczny do hali i jasno pokazywać modularność konstrukcji. W architekturze JSK, poza dążeniem do podręcznikowej klarowności funkcjonalnej, pozostaje zawsze miejsce na to, co Stefan Kuryłowicz nazywał „wartością dodaną”. W ich wydaniu o indywidualizmie projektów decydują jednak przede wszystkim formy konstrukcji. O planach rozbudowy polskich lotnisk i światowym boomie na strefy okołolotniskowe pisze urbanista Michał Stangel, a o projektowaniu terminali wysokiej jakości – krytyk architektury Grzegorz Stiasny, współautor nowej części portu lotniczego w Lublinie. W numerze także rozmowa ze Zbigniewem Pszulnym i Mariuszem Rutzem – JSK przepis na sukces
Autorzy tekstów: Grzegorz Stiasny, Michał Stangel; fot. Jakub Certowicz
TECHNIKA
Muzeum Ferrari w Modenie
(Autorzy: Jan Kaplický – Future Systems; Andrea Morgante)
W skład muzealnego kompleksu, poświęconego postaci konstruktora i kierowcy rajdowego Enzo Ferrariego, wchodzi nowoczesna hala ekspozycyjna oraz XIX-wieczny warsztat z częścią mieszkalną wzniesiony przez jego ojca. Charakterystyczne żółte pokrycie hali wykonano z arkuszy blachy aluminiowej o dwukrzywiznowym kształcie, mocowanych do konstrukcji za pomocą 5000 łączników, a między sobą – opatentowanych połączeń typu pióro-wpust. Świetliki dachowe, dzięki którym możliwa jest też naturalna wentylacja obiektu, przypominać mają wloty powietrza w karoserii samochodowej.
Autor tekstu: Maciej Lewandowski, fot.
WARSZTAT
16 słupów wielogałęziowych w połączeniu z przekryciem oraz konstrukcją wsporczą fasad tworzy samonośny i sztywny układ bez stężeń prętowych charakterystycznych dla stalowych konstrukcji halowych – o nietypowym rozwiązaniu podparcia dachu i realizacji terminalu w Gdańsku pisze architekt prowadzący ten projekt Michał Lah
ZAWÓD ARCHITEKT
Wypracowaliśmy w naszym gronie podział ról. Ja jestem wystawiany do boju z administracją – rozmowa z Olgierdem Jagiełłą, współzałożycielem pracowni JEMS Architekci
PIERWSZE W POLSCE
W momencie oddania do użytku w 1958 roku łódzki Pałac Sportu był największym wielofunkcyjnym obiektem sportowym w Polsce. Po raz pierwszy powstała konstrukcja nośna oparta na łukach żelbetowych o tak znacznej rozpiętości – pisze badacz architektury, adiunkt na WA PW, Maciej Czarnecki. Fot. za „ARCHITEKTURA” 11/1957
CZYTELNIA
fot. Filip Springer
Nowe pozycje z własnego księgozbioru poleca urbanista Michał Stangel, o zbiorze reportaży Źle urodzone Filipa Springera pisze wrocławski architekt Łukasz Wojciechowski, a o poświęconym Warszawie albumie WWA – Sonia Prószyńska
CO SIĘ PROJEKTUJE
Pierwszy w Polsce park z bogatym programem edukacji ekologicznej powstaje w Janowie Lubelskim. Projekt opracowało biuro Nizio Design International
