Rośnie zapotrzebowanie na ekologiczne budownictwo. Coraz więcej ludzi chce mieszkać w zdrowym dla siebie i bliskich domu. Jednocześnie chce także aby dom był jak najbardziej komfortowy a koszty jego użytkowania jak najniższe. Na rynku budowlanym pojawia się coraz więcej systemów certyfikujących budynki określając ich walory ekologiczne.
Najbardziej znane to:
- LEED pochodzący z USA
- BREEAM pochodzący z Wielkiej Brytanii
- DGNB pochodzący Niemiec
Słysząc o coraz większej ilości budynków certyfikowanych, nasuwa się pytanie który z tych systemów jest najlepszy. Każdy z nich ma swoich przeciwników i zwolenników , ciężko określić który z nich jest najlepszy, ponieważ dla każdego jest to ocena indywidualna. To co łączy te trzy systemy, to dążenie do podniesienia poziomu ekologii w budownictwie oraz wielokryterialność zastosowanej oceny. Budynki posiadające certyfikaty są przyjazne środowisku w różnym stopniu , ale warto tu zauważyć że są to systemy do oceny budynków pod względem ekologiczności a nie materiałów, użytych do ich wykonania.
Wiele osób mylnie pojmuje budynki certyfikowane, myśląc że są one wykonane wyłącznie z ekologicznych materiałów. Tymczasem w każdym z systemów oceny istnieje tylko pewna grupa kryteriów określająca użyte materiały.
Wybierając produkt do budowy domu, nie znajdziemy na nim informacji w jakim certyfikowanym budynku został użyty, więc nie pomoże nam to w wyborze. Jednak istnieją systemy określające ekologiczność danego produktu, wpływ na środowisko tego produktu oraz jego producenta. Przy wyborze produktu ekologicznego nie zawsze bierzemy pod uwagę nakład energii, potrzebnej do wytworzenia danego produktu, a ta wartość przewyższa nieraz kilkakrotnie nakład energii wykorzystany do wykonania jego zwykłego, „nie ekologicznego” odpowiednika. Dlatego chcąc wybrać produkt ekologiczny z najwyższej półki , warto zwrócić uwagę jak bardzo energochłonna jest jego produkcja.
Firmy z system zarządzania środowiskowego wg normy ISO 14001: 2004
Certyfikat Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnego z normą ISO 14001:2004 uzyskany od niezależnej, budzącej zaufanie i uznawanej w relacjach międzynarodowych organizacji certyfikującej, ma ważne znaczenie w relacjach między producentem i klientem, a często wręcz przesądza o zapewnieniu sobie przewagi na rynku.
Założenia systemu zarządzania środowiskowego
Założenia systemu zarządzania środowiskowego zapisanego w normie ISO 14001 bazuje na zasadach kompleksowego zarządzania jakością. ISO 14001 ma na celu zmniejszenie negatywnego oddziaływania organizacji i firm na środowisko poprzez usprawnienie zarządzania. Podstawowymi założeniami zarządzania środowiskowego jest poprawa relacji między skutkami działalności człowieka a środowiskiem. Zachowanie w nim równowagi wymaga jednolitego zarządzania dostępem do zasobów środowiskowych, eliminacja negatywnych efektów działalności gospodarczej oraz racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych. Strategia zarządzania środowiskowego powinna obejmować:
-zapobieganie powstawaniu odpadów,
-redukcje ilości odpadów u źródła,
-ograniczenie zanieczyszczeń,
-zagospodarowanie odpadów.
Wprowadzenie systemu zarządzania środowiskowego ma na celu głównie uporządkowanie i ujednolicenie działań na rzecz ochrony środowiska .
Korzyści jakie odnoszą certyfikowane firmy w zakresie systemu zarządzania środowiskowego są następujące :
-przedstawianie, prezentowanie produktu wytwarzanego w firmie zgodnie z zasadami przyjaznymi środowisku
-wszechstronne uporządkowanie spraw środowiskowych (odpowiedzialność, kompetencje)
-zmniejszenie oddziaływania na otoczenie poprzez realizację wyznaczonych celów środowiskowych (odpowiednie planowanie)
-identyfikację i przestrzeganie obowiązujących wymagań prawnych dotyczących środowiska
-zmniejszenie lub znaczna redukcja kosztów (energia, odpady, surowce)
- zmniejszenie ilości odpadów i lepsze wykorzystanie surowców naturalnych, które pozawala na redukcję kosztów i zwiększenie zysków
-zminimalizowanie wystąpienia ryzyka awarii ekologicznych,
-poprawę bezpieczeństwa pracy,
-ułatwienie współpracy z urzędami,
-instytucje takie jak banki, giełdy, firmy ubezpieczeniowe coraz częściej oceniają ryzyko środowiskowe prowadzonej działalności;
-wzrasta zainteresowanie inwestorów technologiami przyjaznymi dla środowiska;
-tworzy pozytywny wizerunek firmy
-zwiększa motywacja załogi do działań przyjaznych środowisku.
Kolejnym systemem oceny ekologiczności produkty jest Ocena Cyklu Życia Produktu zwana także Life Cycle Assesment (LCA ).
Zanim produkt otrzyma wspólnotowe oznakowanie ekologiczne, przechodzi rygorystyczne badania odnośnie jego wpływu na środowisko w całym okresie użytkowania.
Ta całościowa analiza rozpoczyna się od momentu wydobycia surowców i towarzyszy aspektom środowiskowym produkcji, dystrybucji (w tym pakowania), użytkowania i wreszcie utylizacji produktu.
Różne produkty mają bardzo zróżnicowany wpływ na środowisko w różnych etapach ich cyklu życia. Jedne z nich mają większy wpływ na środowisko podczas produkcji np.: wypalanie cegły podczas produkcji, w przeciwieństwie do np.: sprzętu AGD - produkty z tej kategorii mają największy negatywny wpływ na środowisko podczas użytkowania, ze względu na zużywanie energii, wody oraz chemikaliów w postaci substancji piorących.
Taka ocena dzieli się więc na kilka etapów:
-wydobycie surowców – nie bez znaczenia jest wydobywanie surowców naturalnych. Ma ono ogromny wpływ na środowisko. Węgiel, ropa i inne surowce przy poprawnej eksploatacji przez firmę mogą zminimalizować negatywne skutki.
-produkcja ,pakowanie, dystrybucja- opracowanie energooszczędnego procesu produkcji , zminimalizowanie odpadów oraz ich oczyszczenie, co pozwoli zmniejszyć wpływ na środowisko.
-użytkowanie przez konsumenta – zużycie zasobów naturalnych podczas użytkowania energii wody oraz innych zasobów. Odpowiednie zaprojektowanie oraz duża energooszczędność pozwoli na zminimalizowanie wpływu na środowisko
-zakończenie eksploatacji produktu – zminimalizowanie odziaływania produktu zużytego produktu poprze bardzo prostą naprawę lub bardzo prosty recykling
EcoLabel
ECOLABEL znany także jako Stokrotka lub Margerytka to oficjalny znak, nadawany produktom spełniającym wymagania uzgodnione przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Otrzymanie tego znaku jest równoznaczne ze spełnianiem najostrzejszych norm środowiskowych. Ecolabel przyznaje się w 24 kategoriach, do których należą między innymi AGD, detergenty, tekstylia oraz papier. Ecolabel przyznawany jest na podstawie skróconej analizy cyklu życia produktu. W Polsce Ecolabel przyznawany jest przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji.
Na drodze do EPD (Deklaracja środowiskowa produktu)
Oba projekty „Na drodze do EPD” oraz „Deklaracja stopniowa EPD” są ze sobą wzajemnie powiązane. Projekt „Na drodze do EPD” jest krajowym projektem realizowanym przez Szwecję, natomiast projekt „Deklaracja stopniowa EPD” jest międzynarodowym projektem finansowanym ze środków UE.
Projekt „Deklaracja stopniowa EPD” oparty jest na szwedzkim programie, którego celem jest zharmonizowanie procedury „krok po kroku” poprzez testowanie stopniowego systemu EPD w dziesięciu MŚP działających w Danii, na Łotwie, w Portugalii i w Szwecji.
Głównym celem Deklaracji Środowiskowej Produktu (EPD) jest zapewnienie łatwo dostępnych, porównywalnych informacji, sprawdzonych pod kątem jakości, dotyczących efektywności ekologicznej produktów i usług. Ponieważ deklaracja EPD oparta jest na analizie cyklu życia (LCA), może ona prowadzić do wprowadzenia modyfikacji i innowacji w projektach, które umożliwią docelowe uzyskanie bardziej ekologicznego produktu.
Celem tych projektów jest pomoc firmom w opracowaniu deklaracji EPD poprzez procedurę realizowaną „krok po kroku" i umożliwienie MŚP stopniowego wdrażania systemu. Stopniowa aktualizacja deklaracji, zawierająca sukcesywnie coraz więcej danych, doprowadzi do jej udoskonalenia.
Deklaracja końcowa może zostać zweryfikowana i zarejestrowana w systemie EPD jako deklaracja środowiskowa typu III zgodnie ze standardem ISO 14025. Deklaracje stopniowe EPD mogą być wstępnie rejestrowane w szwedzkim systemie środowiskowych deklaracji produktów (EPD).
Na stronie publikowane są osiągnięcia MŚP obok przedsiębiorstw, które wprowadziły pełne deklaracje EPD. Strony mają charakter otwartej internetowej bazy danych, w której wersja wstępna deklaracji środowiskowej może być rejestrowana i aktualizowana zgodnie z potrzebą. Działania firmy na rzecz środowiska są więc publikowane przez cały czas trwania poszczególnych etapów procesu.
Oczekiwane korzyści dla MŚP w projekcie Stopniowej deklaracji EPD są następujące:
Korzyści krótkoterminowe: MŚP uczestniczące w programie mają szansę na przyciągnięcie nowych klientów poprzez wprowadzenie na rynek produktów przyjaznych środowisku.
Korzyści długoterminowe: utrzymanie klientów, którzy wymagają deklaracji EDP i przyciągnięcie nowych klientów poprzez obecność na rynku produktów przyjaznych środowisku.
Są to jedne z najwyższych wymagań ekologicznych bardzo trudnych do spełnienia , ale na Polskim rynku jest już kilka firm które podjęły trud wdrożenia tych systemów , dzięki czemu zarówno firma jak i produkt mogą udowodnić prawdziwie ekologiczne walory produktu jak i firmy.
Autor: Grzegorz Jackowski
Opracowanie: EcoSquad
www.environdec.com
pl.wikipedia.org
www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=383966&page=4
