Jak będą wyglądały domy przyszłości?

Miesięcznik „Murator” rozstrzygnął ogólnopolski konkurs architektoniczny na projekt domu ekologicznego!

Miesięcznik „Murator” rozstrzygnął ogólnopolski konkurs architektoniczny na projekt koncepcyjny wolno stojącego domu jednorodzinnego, zgodnego z zasadami poszanowania energii i ochrony środowiska. Konkurs jest odpowiedzią na dyrektywę 2010/31/UE, zgodnie z którą budynki wybudowane lub oddane do użytku po 9 lipca 2013 roku będą musiały spełniać zaostrzone normy dotyczące minimalnej charakterystyki energetycznej.

Przed architekturą XXI wieku stoją nowe zadania związane z koniecznością poszanowania energii i ochrony środowiska. Nie wystarczy już budować domy wygodne, trwałe i piękne – muszą być jeszcze energooszczędne i przyjazne dla środowiska. Impulsem czekających nas zmian jest nie tylko wzrastająca świadomość ekologiczna społeczeństw, ale przede wszystkim polityka większości państw rozwiniętych i strategia przyjęta przez Unię Europejską.

„Od 2013 roku w Polsce nie będzie można uzyskać pozwolenia na budowę domu, który dzisiaj jest standardem. Jeśli przyjmiemy, że budowa domu trwa średnio dwa lata, osoby planujące takie przedsięwzięcie już dzisiaj muszą wziąć pod uwagę przepisy unijne dotyczące energooszczędności” – mówi Anna Wrońska, redaktor naczelna miesięcznika „Murator”.

Mając świadomość, że budownictwo w Polsce już wkrótce będzie musiało być w większym stopniu zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju: ograniczać eksploatację nieodnawialnych zasobów energii, kontrolować i zmniejszać negatywny wpływ na środowisko zewnętrzne i zdrowie człowieka, miesięcznik „Murator” zorganizował Konkurs DOM EKOLOGICZNY na projekt domu ekologicznego.

Zadaniem konkursowym było opracowanie koncepcji architektonicznej domu o powierzchni 150-200 m2 dla czteroosobowej rodziny, którego budowa i eksploatacja są zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju i spełniają warunki poszanowania energii. Dom miał spełniać współczesne potrzeby i standardy użytkowe, a jednocześnie być tani w eksploatacji. Organizator konkursu oczekiwał zintegrowanych rozwiązań architektonicznych, budowlanych i instalacyjnych, mających na celu oszczędność energii oraz ochronę środowiska. Projektanci mieli zaproponować rozwiązania, które pozwalają ograniczyć zapotrzebowanie na nieodnawialną energię końcową do ogrzewania i wentylacji do 50 kWh na metr kwadratowy rocznie. Należało przewidzieć wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych oraz określić jej procentowy udział w całkowitym zapotrzebowaniu energetycznym domu, a także zaproponować racjonalne zużycie wody (wykorzystanie wody deszczowej i bytowej). Dom miał zapewniać mieszkańcom zdrowe warunki życia, w szczególności dostęp do naturalnego światła i świeżego powietrza. Istotnym założeniem było także zminimalizowanie negatywnego wpływu budowy na środowisko. Ze względu na studialny charakter konkursu, organizator dopuszczał uzasadnione odstępstwa od obowiązujących przepisów i norm, które wskazywałyby na zasadność zamian regulacji prawnych ze względu na główne cele wskazane w założeniach konkursu.

Projekty nadesłane na Konkurs DOM EKOLOGICZNY odzwierciedlają panujące zróżnicowanie poglądów na temat współczesnego domu. Do głosu doszły koncepcje zupełnie sprzeczne. Od propozycji tradycyjnego taniego budownictwa ze słomy i gliny, przez futurystyczne wizje domów produkujących energię, do idei definiujących na nowo sposób życia i mieszkania. Konkurs postawił zagadnienie stosunku architektury do otoczenia, zmuszając do refleksji: chronić teren własny czy wspólny? Obalił mit, że sama technologia może wskazać właściwą drogę. Wykazał, że ślepe dążenie do efektywności energetycznej może kończyć się obniżeniem komfortu czy pogorszeniem dostępu do światła. Że połączenie elementów technicznych, estetycznych i funkcjonalnych jest prawdziwą sztuką.

Na konkurs nadesłano 92 prace. Ich oceny dokonało jury w składzie:

Jerzy Grochulski, przewodniczący sądu konkursowego, architekt, Sekretarz generalny SARP

Paweł Detko, architekt,

Anna Kamińska, redaktor naczelna Grupy Tytułów Murator,

Bartłomiej Kisielewski, architekt, związany z Biurem Pysall Ruge Architekten w Berlinie,

Robert Konieczny, architekt, prowadzi biuro architektoniczne KWK Promes z siedzibą w Katowicach, uznawany jest za jednego z najlepszych architektów młodego pokolenia, znalazł się m.in. na liście „101 najbardziej ekscytujących nowych architektów świata” czasopisma „Wallpaper”,

Piotr Kuczia, architekt, m.in. finalista w konkursie Archi-Bau – wśród 3 najlepszych domów ekologicznych na świecie (Monachium, 2009), zdobywca I nagrody w konkursie „Architektura Roku Województwa Śląskiego”,

Aleksander Panek, prezes Narodowej Agencji Poszanowania Energii

Ewa P. Porębska, architekt, redaktor naczelna miesięcznika „Architektura-murator”

Po wnikliwej analizie projektów sędziowie, uznając, że żadna z prac nie spełniła jednocześnie wszystkich założeń konkursowych w sposób optymalny, zdecydowali się nie przyznać pierwszej nagrody.

„Jury odstąpiło od przyznania nagrody głównej, uznając, że żaden z nadesłanych projektów nie powinien być traktowany jako uniwersalny model domu XXI wieku. Wyróżniło cztery prace, które przedstawiają odmienne koncepcje i sposoby myślenia o ekologii. W ten sposób sędziowie podkreślili, że interesujących dróg jest kilka i powinny być poddane społecznej dyskusji” – powiedział Jerzy Grochulski, przewodniczący sądu konkursowego.

Cztery równorzędne wyróżnienia po 17 500 zł otrzymały najlepsze prace reprezentujące odmienne koncepcje domu ekologicznego. Są to projekty autorstwa: Piotra Trębacza, Andrzeja Wieteski, Beaty Trębacz, Ludomira Dudy i współpracowników (numer 090308); Ligii Krajewskiej i Jacka Mistura (numer 228804); Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego (numer 657272); Aleksandry Poźniak-Wołodźko i Marcina Sienkowski (numer 742813).

Nagrody Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska otrzymały prace o autorstwa: Piotra Trębacza, Miłuna Trzaskowskiego, Beaty Trębacz, Ludomira Dudy i współpracowników (numer 061211); Tomasza Mielczyńskiego, Anny Michalskiej, Izabeli Brychcy (numer 150202) oraz Grzegorza Tomaszewskiego (numer 731104).

W projektach nadesłanych na Konkurs DOM EKOLOGICZNY koncepcje architektoniczne i rozwiązania techniczne miały na celu osiągnięcie korzystnego wskaźnika energetycznego. Projektanci zajęli się zagadnieniem naturalnego otoczenia domu, wykorzystaniem wody deszczowej, obniżaniem nakładów energii na ogrzewanie. Konkurs uświadomił, że są to niezbędne elementy współczesnego projektowania. Wykazał też, że dom ekologiczny jest tematem ożywionej refleksji architektów. Ich mądre, czasem intrygujące koncepcje zmuszają do zastanowienia. Ekologia jest niewątpliwie wyzwaniem naszych czasów. Nie sposób go nie podjąć, chociaż trudno mu sprostać. Chcemy żyć w zdrowym środowisku. Ziemia potrzebuje naszej ostrożności i uwagi.

Konkurs DOM EKOLOGICZNY zorganizował miesięcznik „Murator” we współpracy z Zarządem Głównym Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP, a patronat objęły: Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Wystawa projektów konkursowych potrwa do 20 października 2011 r. w siedzibie SARP w Warszawie przy ul. Foksal 2. Dyskusja pokonkursowa z udziałem sędziów odbędzie się 20 października 2011 r. o godz. 15.00 również w SARP-ie.

Więcej informacji o konkursie na www.murator.pl/domekologiczny

 Praca nr 090308 - wyróżnienie
projekt Piotra Trębacza, Andrzeja Wieteski, Beaty Trębacz, Ludomira Dudy i współpracowników
po kliknięciu (przeważnie bardzo duże) powiększenie

 Praca nr 228804- wyróżnienie
projekt Ligii Krajewskiej i Jacka Mistura
po kliknięciu (przeważnie bardzo duże) powiększenie

 

Dom ekologiczny – co to takiego?

DOM EKOLOGICZNY to dom nowoczesny, dostosowany do warunków życia w XXI wieku. Musi w pełni odpowiadać potrzebom funkcjonalnym współczesnej rodziny i wykorzystywać rozwiązania służące podniesieniu komfortu. Inne zadania budownictwa ekologicznego nie powinny przesłaniać głównego celu, jakim jest stworzenie dobrych warunków mieszkania.

DOM EKOLOGICZNY to dom energooszczędny. W czasach, kiedy potrafimy skutecznie wykorzystywać energię słońca, ziemi, wody czy wiatru, nie ma powodu, aby eksploatować źródła nieodnawialne: węgiel, ropę naftową czy gaz. Udział tych ostatnich w budowie i ogrzewaniu domu powinien być jak najmniejszy. Wszystkie rozwiązania techniczne powinny sprzyjać zmniejszaniu zapotrzebowania na energię do ogrzewania. Dom powinien być ciepły, a jego utrzymanie tanie.

DOM EKOLOGICZNY to dom przyjazny dla środowiska. Należy zadbać o to, aby w całym cyklu życia budynku (realizacja, eksploatacja, utylizacja) zużycie energii, wody, surowców i wytwarzanie odpadów było jak najmniejsze, a wpływ na środowisko na każdym z tych etapów możliwie neutralny.
Ważnym elementem takiego działania jest racjonalne zużycie wody pitnej, wykorzystanie wody deszczowej oraz bytowej.

DOM EKOLOGICZNY to dom zdrowy. Jego mieszkańcy muszą mieć pod dostatkiem naturalnego światła i czystego powietrza. Zdrowe warunki życia to także zapewnienie kontaktu z naturą, tworzenie przyjaznych relacji z otoczeniem i środowiskiem sprzyjających rozwijaniu kontaktów społecznych. Dom ekologiczny ma zapewnić odpowiednią jakość życia, czyli nie tylko fizyczne zdrowie lecz także harmonię relacji rodzinnych i społecznych.